Overstromingsrisico per regio: ken jouw scenario

1. Landelijk overzicht: drie hoofdscenario’s

Nederland kent grofweg drie risicotypen:

• Kustoverstromingen door stormvloed in Noordzee of Wadden.
• Rivieroverstromingen bij hoge waterstanden van Rijn, Maas, Waal, IJssel.
• Hemelwater / stedelijke overlast door extreme regen of verstopt riool.

Sommige regio’s kennen meerdere risico’s. Daarom is het belangrijk om lokale informatie van je waterschap en provincie te raadplegen.

2. Kustprovincies en zeespiegelstijging

Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland en delen van Friesland/Groningen liggen onder zeeniveau en zijn afhankelijk van dijken, duinen en stormvloedkeringen. Risico’s:

• Stormvloed bij noordwesterstorm gecombineerd met springtij.
• Zeespiegelstijging waardoor water langdurig hoog blijft.
• Zoutwaterintrusie die drinkwater beïnvloedt.

Woon je hier? Focus op evacuatie via hoger gelegen routes en houd de status van keringen zoals de Maeslantkering in de gaten via Rijkswaterstaat.

3. Rivierdelta: Gelderland, Limburg en Noord-Brabant

Hier draait het om piekafvoer uit Duitsland, België en Frankrijk. De gebeurtenissen van 1995 en 2021 tonen dat preventieve evacuaties noodzakelijk kunnen zijn. Rivierdijken moeten langer weerstand bieden; ruimte voor de rivier helpt.

Maak afspraken met buren over dijkwacht en houd noodradio’s paraat om updates van je veiligheidsregio te volgen.

4. Hogergelegen zandgronden en plots water

Drenthe, Overijssel, Veluwe en grote delen van Noord-Brabant liggen hoger maar kampen met plotselinge wateroverlast door piekbuien en volgelopen beken. Water stroomt snel naar laaggelegen dorpskernen of kelders.

Hier loont het om regenwater lokaal op te vangen (wadi’s, regentonnen) en slimme waterdetectie te plaatsen in kelders.

5. Stedelijke wateroverlast en riolen

Grote steden (Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Eindhoven) hebben veel verhard oppervlak. Riolen kunnen piekbuien niet aan, waardoor straten en parkeergarages overstromen. Metro- en spoortunnels zijn extra kwetsbaar.

Bewoners moeten vooral voorbereid zijn op water dat via de straat naar binnenstroomt: plaats drempels, zandzakken en bewaar kostbaarheden op hogere verdiepingen, zoals we uitleggen in onze huisgids.

6. Data en tools: Overstroomik en provincies

Gebruik deze bronnen om jouw risico te bepalen:

• Overstroomik.nl – invullen van postcode voor waterdiepte en evacuatieadvies.
• Provinciepagina’s – lokale maatregelen en historie.
• KNMI Klimaatscenario’s – inzicht in toekomstige neerslag en zeespiegel.

Leg de resultaten vast in je huisdossier zodat iedereen weet welk scenario voor jullie geldt.

7. Maatregelen per risicotype

Stem je maatregelen af op het dominante risico:

• Kust: focus op evacuatie, noodradio, lang verblijf elders.
• Rivier: maak ruimte in huis, zorg voor snel verplaatsbare meubels, oefen het stapelen van zandzakken.
• Stedelijk/regen: installeer terugslagkleppen, verhoog drempels en gebruik watersensoren.

In alle gevallen hoort een noodpakket en voedselvoorraad bij de basis.

8. Samenwerken met buurt en overheid

Bespreek in de straat welk scenario waarschijnlijk is en hoe jullie elkaar helpen. Deel contactgegevens, maak een buurtapp en leg vast wie kwetsbare bewoners controleert. Onze blog buurtinitiatieven biedt inspiratie.

Neem deel aan inspraakavonden van gemeenten en waterschappen. Besluiten over dijkversterking of regenwaterbuffers hebben direct invloed op jouw risico. Hoe meer bewoners zich laten horen, hoe beter maatregelen aansluiten op lokale behoefte.